Ayvalık Ticaret Odası: Zeytinyağı ihracatında en büyük sorun markasızlık

BALIKESİR (İGFA) – Ayvalık, 2 milyon adede yaklaşan zeytin ağacı varlığı, 1 milyon 180 bin adedinin 300 yaş üzerinde olması ve 600 yaş üzeri 61’i tescilli olmak üzere 81 adet anıt ağacıyla kaliteli zeytinyağının başşehridir. Ayvalık tıpkı vakitte dünyanın en ünlü 3 zeytinyağı noktasından da biridir.

Bu yıl 20.’si düzenlenen “Turizmin Kıymeti Zeytinyağının Başşehri Ayvalık’ta Buluşalım” sloganlı şenlikte konuşan Ayvalık Ticaret Odası Başkanı Ali Uçar, Türkiye’nin 2022-2023 devrinde 150 bin ton ile 725 milyon dolar, 2023–2024 devrinde dünya genelinde 120 ülkeye toplam 75 bin ton zeytinyağı ihraç ederek yaklaşık 506 milyon dolar gelir elde ettiğini belirterek, Ayvalık’ın zeytinyağının hem üretimde, hem de satışta değerli rol aldığını söyledi. “Ayvalık Zeytinyağı’nın Avrupa Birliği tescil süreci devam ederken Ayvalık da Türkiye’de en çok zeytinyağı markasına sahip olan kenti konumundadır” diyen Uçar, “Bu yıl Türkiye genelinde 200-250 bin ton ortasında rekolte bekliyoruz. Geçen yıla nazaran kesimimizde ‘yok yılı’ olarak tabir edilse de geçmiş yıl rekor üretimden devreden 200 bin ton stoğumuzla bu yıl rastgele bir arz derdi oluşmayacaktır. 2025-2026 dönemi sıkılan birinci hasat sızma zeytinyağlarımızın nefaseti ve kalitesi mükemmel” diye konuştu.

“Hedef pazarları evvelden belirleyip, o pazarlara özel stratejiler geliştirmeden, sadece dökme ihracatı kısıtlayarak sonuç almak mümkün değil” diyen Uçar, “Çünkü her pazarın dinamiği farklı. Örneğin Japonya ile Amerika’ya birebir halde ihracat yapamazsınız. Öncelikle amaç ülkeleri tespit edip, bu ülkelere yönelik tanıtım, ambalaj ve markalaşma çalışmaları yürütmeliyiz. Devlet dayanakları de bu odaklara yönlendirilmeli. Lakin bizde çoklukla planlama geriden geliyor, meğer strateji evvelden belirlenmeli” diyen Ali Uçar, ambalajlı ihracatı teşvik etmenin en tesirli yolunun kota sistemi olduğunu belirterek kelamlarına şöyle devam etti: “Yani bir firma 100 ünite ihracat yapıyorsa, bunun en az 20 ünitesini ambalajlı olarak gerçekleştirmesi mecburî hale getirilmeli. Böylelikle hem markalı eserlerin hissesi artar hem de ülke olarak yeni pazarlara ulaşmamız kolaylaşır. Ne yazık ki toplam ihracatın sırf yüzde 30’u ambalajlı, kalan yüzde 70’i dökme formda yurt dışına satılıyor. Bu tablo sürdürülebilir değil. Katma pahası biz değil, yağı bizden alan ülkeler kazanıyor. İspanya bizim yağımızı ambalajlayıp dünyaya sattı. En büyük yanlışımız buydu.” diye konuştu.